Irak’taki Erken Şehir, Bataklık Adalarından Oluşuyordu
Irak’taki Erken Şehir, Bataklık Adalarından Oluşuyordu
Yeni bir araştırma, Irak’ta dünyanın en eski şehir merkezlerinin kökeni ve gelişimi hakkında uzun süredir var olan fikirlere meydan okuyor.
Drone fotoğrafları, bataklık adalarından oluşan erken bir Mezopotamya kentini ortaya koyuyor. Bu kentsel yerleşimin ne bir şehir merkezi, ne de yerleşmeyi çevreleyen bir savunma duvarı vardı.
Bu erken metropolün sulu doğasını belirlemek, günümüz Irak’ının bulunduğu Dicle ve Fırat nehirleri arasında yaklaşık 5.000 yıl önce kentsel yaşamın nasıl geliştiği konusunda önemli çıkarımlara sahip.
Pennsylvania Üniversitesi’nden antropolojik arkeolog Emily Hammer, çoğunlukla özel donanımlı bir drone tarafından toplanan uzaktan algılama verilerinin, Lagaş adlı geniş bir kentsel yerleşimin büyük ölçüde su yollarıyla birbirine bağlı dört bataklık adasından oluştuğunu gösterdiğini söylüyor.
Hammer’ın bildirdiğine göre, bu bulgular, güney Mezopotamya şehirlerinin, geleneksel olarak düşünüldüğü gibi, tapınak ve idari bölgelerden dışarı doğru, tek bir surla çevrili sulanan tarım arazilerine doğru genişlemediği yönünde ortaya çıkan görüşe önemli ayrıntılar ekliyor.
Hammer, “İnsan iskanı ve çevresel değişim manzarayı yeniden şekillendirirken, Lagaş’ın bataklık adaları şehri olması için birden fazla gelişen yol olabilirdi.” diyor.
Lagaş, coğrafi veya ritüel merkez olmadığı için, her şehir sektörü, İtalyan şehri Venedik gibi, bireysel bir bataklık adasında farklı ekonomik uygulamalar geliştirmiş olabilir. Örneğin, su yolları veya kanallar, balıkçılık ve inşaat için sazlık toplamanın baskın olabileceği bir bataklık adadan geçiyordu.
Diğer iki Lagaş bataklık adası, dikkatlice düzenlenmiş şehir sokaklarını ve büyük fırınların bulunduğu alanları çevreleyen kapılı duvarlarla sınırlandığının kanıtlarını sergiliyor. Ayrıca bu sektörlerin aşamalar halinde inşa edildiğini ve ilk yerleşim yerleri olabileceğini öne sürüyor. Mahsul yetiştirme ve çanak çömlek yapma gibi faaliyetler de orada gerçekleşmiş olabilir.
Her bataklık adasında muhtemelen liman olan yerlerin drone fotoğrafları, tekne seyahatinin şehir sektörlerini birbirine bağladığını gösteriyor. Bataklık adaları arasındaki su yollarında ve bunlara bitişik olabilecek yaya köprülerinin kalıntıları, daha fazla kazının keşfedilebileceği bir olasılık.
Dünyanın en eski devletlerinden birinin çekirdeğini oluşturan Lagaş, yaklaşık 4.900 ila 4.600 yıl önce kuruldu. Bölge sakinleri, şimdi Tell al-Hiba olarak bilinen alanı yaklaşık 3.600 yıl önce terk etti. Burası ilk olarak 40 yıldan uzun bir süre önce kazıldı.