Bugün Dünya Çikolata Günü: Çikolatayı Kim İcat Etti?

Bugün 7 Temmuz Dünya Çikolata Günü! Çikolata, artık market raflarının vazgeçilmezi, kahvelerimizin yoldaşı, tatlı krizlerinin kurtarıcısı…

Günümüzde bu kadar sıradanlaşmış bir tat, aslında binlerce yıllık bir tarihin ürünü. Peki çikolatayı kim icat etti?

Kesin bir isim yok. Çünkü onu bulan kişi unutuldu. Ama çikolatanın izini, 5.300 yıl önce Güney Amerika’da, bugünkü Ekvador’da yaşayan birinin ellerine kadar sürebiliyoruz.

🍃 Kakaonun Kökeni Nerede?

2018 yılında Nature Ecology & Evolution dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, kakao kullanımına dair bilinen en eski izler, Ekvador’un güneydoğusundaki Santa Ana-La Florida adlı arkeolojik alanda keşfedildi. Bu kalıntılar, Mayo-Chinchipe kültürüne ait ve yaklaşık MÖ 3.300 yılına tarihleniyor.

Ama asıl ilginç olan şu: Bu bölgede o dönem kakao ağaçları doğal olarak yetişmiyordu. Yani insanlar bu bitkiyi taşıyordu, işliyordu ve kullanıyordu. Kakaoyu kültürel bir ürün haline getirmişlerdi.

🧉 İlk Çikolata Nasıldı?

Günümüzdeki tatlı, kremamsı çikolatayla alakası yoktu.

İlk çikolatalar:

Fermente edilmiş kakao çekirdeklerinden yapılıyordu

Kurutuluyor, kavruluyor ve öğütülüyordu

Suyla karıştırılarak içiliyor, genellikle acı ve baharatlı oluyordu

Bazen meyve şekeriyle fermente edilerek alkollü içeceğe dönüşüyordu

Ve evet, acı biberle karıştırmak yaygındı! “Xocolatl” olarak bilinen Maya ve Aztek içeceklerinde bu örneğe rastlanıyor. Hatta bugünkü “çikolata” kelimesinin kökeni de buraya uzanıyor.

🏺 Kakao Tanrıların Hediyesi Midir?

Meksika’nın güneyinde yaşamış Olmekler (yaklaşık MÖ 1500–400), kakaoyu tanrılardan gelen kutsal bir armağan olarak görüyordu. Bu kültürden Mayalara, Azteklere ve hatta İspanyollara uzanan bir yolculukta kakao, sadece bir içecek değil, aynı zamanda statü, zenginlik ve şifa kaynağıydı.

🚢 Çikolatanın Avrupa'ya Gelişi

16. yüzyıl başlarında İspanyol işgalciler sayesinde çikolata, Avrupa’ya bir içecek olarak tanıtıldı. Zamanla şekerle tatlandırıldı, katı hale getirildi, sanayileşti ve bugünkü halini aldı.

1847: İngiliz J.S. Fry and Sons ilk çikolata barını üretti

1870’ler: Nestlé sütlü çikolatayı ortaya çıkardı

1900: ABD’de Milton Hershey çikolatayı kitlesel üretime geçirdi

1920’ler: Alkol yasağı döneminde çikolata atıştırmalık olarak parladı

🍫 Bugünlerde...

Bugün çikolata, bitterden sütlü karışımlara, yüzde 100 kakaoludan biberlisini sevenlere kadar her damak tadına uygun bir yelpazeye sahip. Ama her ısırıkta belki de bir zamanlar bugün, kakao çekirdeğini ilk kez fermente eden o isimsiz kişiyi anmakta fayda var.