2.000 Yıllık Akupunktur Teknolojisi: Çin’de Çelik İğneler
Geleneksel Çin tıbbının binlerce yıl öncesine dayanan kanıtları gün yüzüne çıktı: Çin’deki en eski çelik akupunktur iğneleri, Batı Han Hanedanlığı’na ait ünlü bir mezarda bulundu.
Jiangxi Eyaleti’nde bulunan ve MÖ 1. yüzyıla tarihlenen Haihun Markisi Liu He’nin mezarında, yeşimden yapılmış bir tüp içinde saklanan bu iğneler, yaldızlı lake bir kutuda korunmuştu. Arkeologlar iğneleri parçalanmış ve korozyona uğramış halde bulsa da, dikkatli analizler sonucunda önemli sonuçlara ulaştılar.
🔹 İğneler, modern örneklerle benzer incelikte: sadece 0,3–0,5 mm çapında
🔹 Erken dönem çelik üretim yöntemlerinden biri olan “kızartma (frying)” tekniğiyle yapılmış
🔹 İçlerinde çürümüş tekstil kalıntıları barındırıyor
🔹 Yanlarında bulunan ahşap etikette şu ifade yer alıyor: “Dokuz İğne Takımı Tamdır”
Bu detay, antik tıbbi metinlerde sıkça geçen “Dokuz İğne” sınıflandırmasının arkeolojik karşılığı olarak büyük önem taşıyor.
Neden Çelik?
Çin Geleneksel Tıp Bilimleri Akademisi’nden Zhou Qi, demirin paslandığını ve enfeksiyon riski taşıdığını, altın ve gümüşün ise fazla yumuşak olduğunu vurguluyor. Bu yüzden çelik, hem steril hem de dayanıklı yapısıyla tıbbi uygulamalarda çığır açıcı bir materyal olarak değerlendiriliyor.
“Bu, Çin’de çelikten yapılmış tıbbi iğnelere dair elimizdeki en eski fiziksel kanıt.”
— Gu Man, Çin Geleneksel Tıp Bilimleri Akademisi Direktörü
Uzmanlara göre bu keşif, yalnızca akupunktur tarihine değil, aynı zamanda çelik üretim teknolojisinin gelişimine de ışık tutuyor. MÖ 1. yüzyılda bu seviyede malzeme mühendisliği uygulamaları, tıp ve teknoloji arasındaki ilişkinin ne kadar eskiye dayandığını gösteriyor.
Haihun Markisi’nin Mezarı
Son on yılın Çin’deki en önemli arkeolojik keşiflerinden biri olarak kabul edilen bu mezar, Batı Han aristokrasisinin yaşam biçimine dair zengin bilgiler sunmaya devam ediyor. Şimdi de tıbbi uygulamaların derin geçmişine dair somut bir pencere açtı.
Detaylar arkeofili’de!